Γλυκιά μου Εμμανουέλα -άρθρο του Δημήτρη Καμπουράκη

Γλυκιά μου Εμμανουέλα,τώρα που πήρες και τα τελευταία πράγματα σου απ’ το σπίτι και ξεκίνησες αυτό που χρόνια λαχταρούσες, τη δική σου ζωή, άκου δυο τρία πραγματάκια που κατάλαβα εγώ από τη δική μου। Δεν είναι συμβουλές, δεν γουστάρεις τέτοιες. Ας πούμε ότι είναι ένα manual, σαν αυτά που βρίσκεις στο κουτί του καινούριου σου κινητού. Ξέρω ότι κάθε οδηγία χρήσεως σού είναι άχρηστη και ενοχλητική, καθώς τα κινητά (και τη ζωή ασφαλώς) τα παίζεις στα δάχτυλα. Δεν βλάφτει πάντως να πετάξεις σ’ ένα συρτάρι το χαζό βιβλιαράκι. Πού ξέρεις… Έχουμε και λέμε:Οι άνθρωποι δεν χωρίζονται σε πλούσιους και φτωχούς, σε όμορφους και άσχημους, σε άσημους και διάσημους, σε Έλληνες και ξένους, σε δεξιούς και αριστερούς. Πρόκειται για δευτερεύοντες διαχωρισμούς, χωρίς καθοριστική σημασία για την ουσία της ζωής. Μην παγιδευτείς σ’ αυτούς, θα βγεις χαμένη. Οι βασικοί διαχωρισμοί είναι ανάμεσα σε καλούς και κακούς χαρακτήρες, ανάμεσα σε έξυπνους και βλάκες και ανάμεσα σε παραγωγικούς και τεμπέληδες. Φτιάξε γύρω σου έναν κύκλο ανθρώπων καλόγνωμων, έξυπνων και παραγωγικών. Θα ζήσεις με τρόπο που αξίζει τον κόπο.Στη ζωή που ξεκινάς, πρέπει να προσέχεις γιατί θα βρεις πολλή βρωμιά κι εσύ είσαι καλό παιδί. Να ξέρεις όμως ότι μέσα σ’ αυτή τη βρώμικη ζωή, υπάρχει καθαρό νερό να πλύνεις τα χέρια σου. Μην πάψεις ποτέ να το αναζητάς. Αλλιώς θα αποκτηνωθείς. Θα διαπιστώσεις γρήγορα ότι στην κοινωνία που σου παραδώσαμε, είναι προτιμότερο να έχεις τύχη παρά προσόντα. Να έχεις επίγνωση αυτής της πελώριας αδικίας, αλλά ποτέ να μην την αποδεχτείς, αφήνοντας στην άκρη την προσωπική σου βελτίωση ως άχρηστη. Να μαθαίνεις, να αυξάνεις τις γνώσεις σου και να καλλιεργείς τις δεξιότητες σου, όχι για τους άλλους αλλά για σένα. Αυτά κάνουν τον άνθρωπο ευτυχισμένο.Έχεις ακούσει πως όταν τσακώνονται τα βουβάλια στον βάλτο, την πληρώνουν τα βατράχια. Να μην έχεις ούτε την χαζή αλαζονία του βουβάλου, ούτε την ηττοπαθή κακομοιριά του βατράχου. Να τους απεχθάνεσαι και τους δυο εξίσου. Ο αξιοπρεπής άνθρωπος απορρίπτει τις δικαιολογίες. Τη ζωή μας τη φτιάχνουμε μόνοι μας, την κοινωνία την καταβαραθρώνουμε ή την εκτοξεύουμε όλοι μαζί. Ποτέ μην πεις ότι η κοινωνία φταίει για την προσωπική σου πορεία, είναι υπεκφυγή. Αλλά και ποτέ μην αποφύγεις τη συμμετοχή σου στην προσπάθεια βελτίωσης της κοινωνίας σου. Είναι δειλία.Πολλοί θα κάνουν κριτική στις σκέψεις και στις πράξεις σου. Θα καταλάβεις εύκολα ποιες είναι καλοπροαίρετες και ποιες όχι. Όσες επιβεβαιώνουν μια αμφιβολία που είχες ήδη μέσα σου, είναι καλοπροαίρετες. Αυτές μελέτησε τις. Θα σε βοηθήσουν. Τις άλλες αγνόησε τις.Να εκτιμάς τον μέσο άνθρωπο, να απεχθάνεσαι τον μέσο ανθρωπάκο. Να τιμάς τον στρατιώτη, να απορρίπτεις το στρατιωτάκι. Μακριά από γλύφτες και κόλακες. Είναι σκουπίδια. Ποτέ μην εξοβελίσεις από τη ζωή σου την αισθητική. Ζήσε δίπλα της. Να θυμάσαι, ότι το όμορφο είναι πιο χρήσιμο απ’ το χρήσιμο. Το πάθος στη ζωή είναι απαραίτητο, τα πάθη βλάπτουν. Η σχέση αυτών των δύο είναι πολύ περίεργη. Έχω γνωρίσει πολλούς ανθρώπους με πάθη, χωρίς πάθος. Αυτούς να τους αποφεύγεις. Όμως δεν έχω γνωρίσει κανέναν που να είχε πάθος, δίχως πάθη. Μη ρωτήσεις γιατί, δεν ξέρω. Προσωπικά, όταν χρειάστηκε να διαλέξω ανάμεσα σε μια ζωή ουδέτερη, σε μια ζωή με σκέτα πάθη και σε μια ζωή πάθους και παθών, εγώ έτρεξα στο τρίτο. Να ζήσεις αποενοχοποιημένα. Οι υποχρεώσεις μας έναντι των άλλων απορρέουν μόνο από τη συνείδηση μας και από το ανθρώπινο φιλότιμο μας. Δεν απορρέουν από τους κανόνες τών γύρω μας. Μην αφήσεις κανέναν να σε φορτώσει με ενοχές, θα σού δηλητηριάσει τη ζωή. Να μην αψηφάς τις δικές σου ενοχές όμως. Να τις μελετάς, να τις αναλύεις, να τις παίρνεις στα σοβαρά και να απαντάς σ’ αυτές με πράξεις. Αυτό σε κάνει καλύτερο άνθρωπο.Ο έρωτας είναι δώρο. Στην έναρξη της ζωής μας είμαστε όλοι βουλιμικοί. Καλά να περάσεις λοιπόν. Σου ‘χω στείλει δώδεκα ντουζίνες προφυλακτικά. Κοίτα να επιβληθείς στα τανισμένα τραγάκια που σε τριγυρίζουν, να τους τα φοράς με το ζόρι. Λοιπόν, για να μην πολυλογώ, να ψάχνεις πάντα στους άλλους μόνο το περίσσευμα της ψυχής τους. Όλα τα άλλα περισσεύματα τελειώνουν γρήγορα, μόνο αυτό είναι ανεξάντλητο. Αλλά για να το ζητάς, πρέπει να βλέπουν και οι άλλοι το περίσσευμα της δικής σου ψυχής.Τέλος, βγάλε σε παρακαλώ αυτή τη δεύτερη μπίλια που πέρασες στο πάνω χείλος σου. Θα ξεβιδωθεί κανένα βράδυ μέσα στο στόμα σου και θα καταπιείς το σιδεράκι στον ύπνο σου. Και θα ‘σαι μόνη σου στο σπίτι… και θα βάλεις τις φωνές… και δε θα ‘μαι εκεί να σε τρέξω στον γιατρό… πουλάκι μου αγαπημένο.

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ!!!!!ΣΕ ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΓΛΥΚΟ ΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟ!

Σκέψεις...για σκέψη!
Ενα απέραντο ταξίδι είναι η ζωή κι ο καθένας έχει μόνο μία για να το κάνει!Καμιά περιπέτεια δεν μπορεί να υπερβεί την περιπέτεια της ίδιας της ζωής!Κάθε μεγάλη περιπλάνηση αρχίζει με την αναζήτηση ενός καινούργιου δρόμου!Το δρόμο τον φτιάχνεις βαδίζοντας!Βήμα,βήμα...Βήμα,βήμα...Στον δρόμο αυτό τίποτα δεν είναι σίγουρο।Μόνο αυτός που δεν πηγαίνει πουθενά μπορεί να είναι σίγουρος ότι θα φτάσει στον προορισμό του!Το καράβι είναι πιο ασφαλές στο λιμάνι αλλά τα πλοία δεν είναι φτιαγμένα γι'αυτό!Ο κόσμος είναι φτιαγμένος από πράγματα που κρύβουν κάτι παραπάνω από αυτό που δείχνουν.Είναι ταυτόχρονα ένας υπέροχος κήπος και ένα πεδίο μάχης. Η ανάγκη μας να καταλάβουμε τα πάντα κάτι μας στερεί από το μυστήριο της ζωής.Ο άνθρωπος είναι αδύνατο να κατανοήσει όλη την αλήθεια γιατί το σχετικό δεν είναι φτιαγμένο να χωράει το απόλυτο.Αυτό που χρειάζεται είναι να κατανοήσει το σύμπαν στο οποίο κατοικεί... τον ίδιο του τον εαυτό!!!!!!Σώπαινε και περίμενε...Περίμενε και πίστευε! Πίστευε και προχώρα!!!!!Ολα τα μεγάλα κατακτώνται αργά...Κανείς δεν μαθαίνει τρέχοντας.Πρέπει να σταθείς για να μάθεις...Η ζωή δεν μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο με το μυαλό...Με τη νόηση δεν μπορείς να καταλάβεις αυτό που λέει το πουλί, ούτε αυτό που μουρμουρίζει το ρυάκι, ούτε πάλι αυτό που διηγείται η αύρα στα λουλούδια των αγρών...Η ουσία στην καρδιά βρίσκεται...Θρόνιασε το νου στην καρδιά...Το ζήτημα δεν είναι να καταλάβεις τη ζωή αλλά να περπατήσεις μέσα της...Μη ζητάς ποτέ να σου δείξει το δρόμο κάποιος που τον ξέρεις γιατί δε θα μπορείς να ξεστρατίζεις!Οτιδήποτε αυθεντικό γεννιέται μέσα σου είναι και η ανταμοιβή σου!Βλέπουμε πάντα τον καλύτερο δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε αλλά τις πιο πολλές φορές παίρνουμε αυτόν στον οποίο είμαστε συνηθισμένοι!Πιο καλά να κάνεις τα δικά σου λάθη παρά τα σωστά που θέλουν οι άλλοι!Οταν τολμάς χάνεις λίγο το βήμα σου.Οταν δεν τολμάς χάνεις τον εαυτό σου!Προχωρώντας δεν αποκτάς πάντα αυτό που θέλεις αλλά αν προσπαθήσεις αποκτάς αυτό που χρειάζεσαι...Αλλωστε δεν μπορείς να τα έχεις όλα.Πού θα τα έβαζες? Ελευθερία δεν είναι να έχεις αυτό που θέλεις αλλά να θέλεις αυτό που έχεις!Ελευθερία είναι να αφήνεις πάντα κάτι πίσω σου.Οταν δεν θα'χεις τίποτα πια να βάλεις τότε θα φοράς μόνο τον εαυτό σου!

ΚΑΛΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ!

ΠΡΩΙΜΕΣ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Απο την Ολγα Παπατριανταφύλλουhuman-touch.gr
Πάνω από 40 χρόνια έχουν περάσει που ο Βρετανός ψυχολόγος John Bowlby ήταν ο πρώτος που εισήγαγε τον όρο «attachment» (δεσμός, πρόσδεση, προσκόλληση) και περιέγραψε το δεσμό αυτό ως μια «ψυχολογική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων».Ο «δεσμός» είναι ένας όρος που αναφέρεται στην κατάσταση και την ποιότητα των δεσμών του ατόμου. Η ποιότητα της σχέσης του βρέφους με τους γονείς (φροντιστές) και κυρίως με την μητέρα στα πρώτα χρόνια της ζωής επηρεάζει το άτομο ψυχολογικά, συναισθηματικά, κοινωνικά καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.Τα μωρά δημιουργούν στενούς συναισθηματικούς δεσμούς με το πρόσωπο που τα φροντίζει (συνήθως η μητέρα) γιατί με αυτόν τον τρόπο, αφενός εξασφαλίζεται η συναισθηματική σχέση με το κύριο πρόσωπο παροχής φροντίδας και αφετέρου δημιουργείται μια ασφαλής βάση για να μπορέσει το μωρό να εξερευνήσει το περιβάλλον γύρω του. Όλοι γνωρίζουμε ότι όταν τα παιδιά αποχωρίζονται από τους γονείς αρχίζουν και κλαίνε και να φωνάζουν για να προσελκύσουν την προσοχή τους.
Όταν υπάρχει κίνδυνος το μωρό προσκολλάται στο πρόσωπο πρόσδεσής του (τη μητέρα). Όταν ο κίνδυνος παρέλθει, μπορεί το μωρό να χαλαρώσει και να παίξει, αλλά μόνον όταν είναι βέβαιο ότι η μητέρα θα είναι εκεί σε περίπτωση που τη χρειαστεί ξανά. Έτσι ή αλληλεπίδραση του παιδιού με τους γονείς – το πώς δηλαδή οι γονείς ανταποκρίνονται στις συμπεριφορές δεσμού του βρέφους, δημιουργεί προσδοκίες στο παιδί για τον εαυτό του και τους άλλους και τις διαπροσωπικές σχέσεις γενικότερα.Η ασφάλεια ή μη που αντλεί το παιδί από τις πρώιμες προσκολλήσεις επηρεάζει καθοριστικά την ανάπτυξη εμπιστοσύνης προς το εαυτό του και τους άλλους. Η Mary Ainsworth εισάγοντας τη διαδικασία της «παράδοξης κατάστασης» (strange situation) τεκμηρίωσε πειραματικά τύπους ασφαλούς και ανασφαλούς συναισθηματικού δεσμού των παιδιών. Διέκρινε τρεις κύριους τύπους πρόσδεσης:Την ασφαλή πρόσδεση: Οι γονείς είναι εναρμονισμένοι με τις ανάγκες του παιδιού και ανταποκρίνονται άμεσα.Την αγχώδη αποφευκτική: Οι γονείς δεν ανταποκρίνονται άμεσα και συνήθως είναι επικριτικοί και αντιδρούν με θυμό ή τιμωρία όταν τα παιδιά εκφράζουν έντονα συναισθήματα.Την αγχώδη αμφιθυμική: Οι γονείς χαρακτηρίζονται από ασταθή απαιτητικότητα. Οι μητέρες τείνουν να αγνοούν τα σήματα του μωρού για προσοχή και γενικά είναι απρόβλεπτες στην ανταπόκρισή τους.
Έρευνες δείχνουν ότι οι ασφαλείς μητέρες εναρμονίζονται με τις ανάγκες του μωρού τους, παρέχουν μια ασφαλή βάση για εξερεύνηση, τα αγκαλιάζουν, μπορούν να διαχειριστούν τη δυσφορία και την επιθετικότητα του μωρού με τρόπο ικανοποιητικό (Byng-Hall, 1995, Bee 1995).
Οι μητέρες αυτές έχουν μια ισορροπημένη άποψη για τη δική τους παιδική ηλικία. Αντίθετα οι μητέρες των ανασφαλών παιδιών, κυρίως των αποφευκτικών, έχουν μητέρες που δυσκολεύονται στη σωματική επαφή, δεν εναρμονίζονται με τους ρυθμούς των μωρών τους και οι ίδιες ήταν απορριπτικές ως προς τη δική τους σχέση με τους γονείς τους. Επιδράσεις της ασφαλούς και ανασφαλούς πρόσδεσηςΜια ασφαλής ή ανασφαλή πρόσδεση μπορεί να επηρεάσει το πώς βλέπει το άτομο τον εαυτό του ως παιδί αλλά και αργότερα ως ενήλικας.
Το παιδί με ασφαλή πρόσδεση βλέπει ένα φροντιστή που είναι αξιόπιστος, στοργικός και τον εαυτό του ως άτομο που αξίζει την αγάπη και την προσοχή.
Αντίθετα ένα παιδί με ανασφαλή δεσμό (αγχώδη αποφευκτική, αγχώδη αμφιθυμική) μπορεί να βλέπει τον κόσμο σαν ένα επικίνδυνο μέρος που όλοι πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα και θεωρεί τον εαυτό του ανάξιο αγάπης και αναποτελεσματικό.Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά με ασφαλή πρόσδεση δείχνουν περισσότερα θετικά συναισθήματα στο παιχνίδι στο νηπιαγωγείο και στο σχολείο και έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
Αντίθετα τα αποφευκτικά παιδιά είναι πιο απόμακρα ή εχθρικά με τους συνομηλίκους τους και τα αμφιθυμικά τείνουν να είναι «αδέξια», πιο εξαρτώμενα από τη δασκάλα και λιγότερο ικανά να κάνουν ελεύθερο παιχνίδι μόνα τους ή με συνομηλίκους.Σχέσεις στην ενήλικη ζωήΗ τάση να δημιουργούμε συναισθηματικούς δεσμούς με ένα άλλο άτομο είναι φαινόμενο ανθρώπινο και παγκόσμιο. Όταν προσπαθούμε να νοηματοδοτήσουμε τις σχέσεις μας, είναι βοηθητικό να καταλαβαίνουμε με ποιον τρόπο οι άνθρωποι δημιουργούμε ερωτικούς δεσμούς μεταξύ μας. Γενικά τείνουμε να δημιουργούμε ερωτικούς δεσμούς με βάση τον τρόπο φροντίδας που πήραμε ως παιδιά.hands_touchingΈρευνες δείχνουν (Bartholomew and Horowitz, 1991; Collins and Read 1990; Feeney , J., and Noller, 1990; Hazan and Shaver 1987; Simpson 1990) ότι ο ασφαλής τύπος ενήλικα έχει αυτοπεποίθηση, καλές διαπροσωπικές σχέσεις, αισιόδοξη στάση, πλησιάζει εύκολα τους ανθρώπους, δεν φοβάται την απόρριψη ή τη στενή σχέση και έχει ένα θετικό μοντέλο εαυτού και για τους άλλους. Επιθυμεί σχέσεις συντροφικότητας, εμπιστοσύνης και φροντίδας διατηρώντας το εγγύτητα-ανεξαρτησία. Συνήθως δημιουργεί μακροχρόνιες-σταθερές σχέσεις και δεσμεύεται στις σχέσεις του. Επίσης έχει λιγότερη τάση για θυμό, και δεν φοβάται την αποτυχία στη δουλειά.Ο αμφιθυμικός τύπος ενήλικα εκδηλώνει ανησυχία για την ειλικρίνεια των άλλων και πιστεύει ότι οι άλλοι διστάζουν να τον πλησιάσουν. Συχνά παρουσιάζει την ανάγκη ελέγχου στις σχέσεις, γιατί φοβάται την εγκατάλειψη και αναρωτιέται για τη δέσμευση του συντρόφου του (Hazan & Shaver). Δίνει έμφαση στα αρνητικά συναισθήματα, στις συναισθηματικές υπερβολές, τη ζήλια και επιζητά την αποδοχή για απόκτηση αισθήματος ασφάλειας. Υπάρχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, δεν εμπιστεύεται εύκολα, δύσκολα παρηγορείται και ανησυχεί μήπως οι άλλοι τον παρεξηγήσουν και δεν τον εκτιμούν. Επιθυμεί πάρα πολύ τη δέσμευση στη σχέση, αλλά γίνεται κυριαρχικός/η (Rholes, Simpson & Stevens, 1998). Πολλές φορές κάνει υπερβολικά πράγματα μέσα στη σχέση για να εξασφαλίσει τη φροντίδα και την υποστήριξη του/ της συντρόφου γιατί από παιδί έχει μάθει ότι μόνον αν προσπαθήσει πολύ ο γονιός θα ανταποκριθεί. Ο αμφιθυμικός τύπος παρουσιάζει αρνητικό μοντέλο εαυτού και θετικό για τους άλλους.Ο αγχώδης αποφευκτικός τύπος είναι επιφυλακτικός στο να εμπιστευτεί, αποφεύγοντας τις στενές σχέσεις γιατί τον αγχώνουν. Ως παιδί έχει μάθει να μπλοκάρει τα δυσάρεστα συναισθήματα ώστε να μην πηγαίνει στο γονιό για παρηγοριά. Συχνά καταπιέζει τα συναισθήματά του, δεν ανοίγεται εύκολα και αποφεύγει την κοινωνική επαφή. Δείχνει αποστασιοποιημένος, μοιάζει ανεξάρτητος, και δεν παρέχει αλλά ούτε δέχεται υποστήριξη. Οι σχέσεις του διακατέχονται περισσότερο από αρνητικά παρά από θετικά συναισθήματα αλλά αυτά προέρχονται από τη δυσκολία που έχει με την εγγύτητα και όχι από εμμονή με τον/την σύντροφο.Είναι γεγονός ότι οι εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις μεταγενέστερες ερωτικές μας σχέσεις. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι τις καθορίζουν. Υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες όπως πολιτισμικά φαινόμενα, το ευρύτερο φιλικό και κοινωνικό περιβάλλον, σημαντικά γεγονότα της ζωής μας που συμβάλλουν και συνθέτουν το δικό μας ατομικό και μοναδικό πίνακα ζωγραφικής.

Κρυφά... μηνύματα

«Mε συγχωρείτε που σας ενοχλώ, ίσως θα ’πρεπε να το ξέρω, αλλά μήπως μπορείτε να μου πείτε...»«Έχω τις ομορφιές μου; Μπα, είμαι χάλια... έχω πάρει τόσα κιλά».«Δεν κατάφερα και τίποτα το σπουδαίο, απλώς ήμουν τυχερός». Mπορεί οι λέξεις που χρησιμοποιούμε να έχουν μια κρυφή ζωή από μόνες τους; Nα «δουλεύουν» για μας (ή μάλλον εναντίον μας), χωρίς εμείς να το καταλαβαίνουμε; Mα καλά, θα αναρωτηθούν πολλοί, οι λέξεις δεν είναι εργαλεία που χρησιμοποιούμε για να επικοινωνήσουμε, να διατυπώσουμε σκέψεις και στόχους; Aλίμονο, τα πράγματα φαίνεται ότι είναι πολύ πιο πολύπλοκα... H γλώσσα μπορεί να ακυρώνει ή να προωθεί αυτά που θέλουμε να εκφράσουμε. Yπερβολικές απολογίεςΣε πολλούς είναι οικεία η στιγμή που ενώ κάποιος τούς πατάει το πόδι είναι εκείνοι που αυτόματα ζητούν συγνώμη. Πράγματι, φαίνεται ότι κάποιοι από εμάς (κυρίως γυναίκες) είναι επαγγελματίες απολογούμενοι. Aυτή η συνεχής αίτηση για συγχώρεση αποκαλύπτει μια μόνιμη ενοχή. Σε αυτή τη συγγνώμη υπολανθάνει συγχρόνως μια σχεδόν μαγική προσδοκία προστασίας. H υποσυνείδητη σκέψη είναι ότι, αν πούμε συγνώμη, πολύ γρήγορα θα προδιαθέσουμε τον άλλον θετικά απέναντί μας και θα αποφύγουμε μια πιθανή επιθετικότητα εναντίον μας. Tο παράδοξο βέβαια είναι ότι ο απολογούμενος πετυχαίνει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα, εκνευρίζοντας τους άλλους με την υπερβολική του αντίδραση. ΠλατειασμόςEμένα η γνώμη μου είναι, αν και βέβαια μπορεί να κάνω λάθος -και θα το δεχθώ αν μου το πείτε-, αλλά να αυτή η στρατηγική δεν νομίζω ότι πραγματικά θα αυξήσει τις πωλήσεις μας, νομίζω δηλαδή, χωρίς να θέλω να προσβάλω κανέναν.Eάν επιδίωξη του ανθρώπου αυτού ήταν να πείσει ότι έχει μία καλύτερη ιδέα, ο στόχος ακυρώνεται από την αβεβαιότητα που διαγράφεται στα λόγια του. Tι συμβαίνει όταν πιάνουμε τον εαυτό μας να κάνει συνεχώς χρήση περιττών λέξεων, αποφεύγοντας να μπούμε στο θέμα; O λόγος μας τότε μοιάζει με την πορεία ενός ταξιδιώτη που δεν φτάνει ποτέ στον προορισμό του. Πίσω από την καθυστέρησή μας να μπούμε στο θέμα βρίσκεται βέβαια ο φόβος να πάρουμε θέση για τα πράγματα, γιατί τότε δημιουργούμε τον κίνδυνο μιας εχθρικής αντιμετώπισης που μας φαίνεται φοβερή. Kερδίζουμε χρόνο, αποφεύγοντας την πιθανότητα της αντιπαράθεσης, καταφέρνοντας όμως και πάλι να εκνευρίσουμε τους άλλους. Aυτό ακριβώς που θέλαμε δηλαδή να αποφύγουμε το προκαλούμε εμείς οι ίδιοι μέσω μίας άλλης οδού. Άκαιρες εξομολογήσειςΔεν το πιστεύω ότι μου ζητάς να πάμε σινεμά, είχε να μου συμβεί αυτό τέσσερα χρόνια! Nόμιζα ότι δεν θα έβγαινα ποτέ ξανά ραντεβού στη ζωή μου...Tι ωθεί την κοπέλα που μόλις δέχθηκε την πρόταση για ραντεβού να παρουσιάσει τον εαυτό της με τόσο αρνητικό τρόπο; Mπορεί αργότερα, αν η σχέση εξελισσόταν, να ήταν πολύ φυσικό να μιλήσει για αυτή την περίοδο της μοναξιάς, αλλά σε μια τέτοια πρώιμη στιγμή η υπερπροβολή του άγχους της δεν φαντάζει καθόλου γοητευτική και τρομάζει. Ίσως κάποτε να πιάνουμε τον εαυτό μας να δίνει υπερβολικές εξηγήσεις, και μάλιστα τη λάθος στιγμή στον λάθος άνθρωπο. Συνήθως οι υπερβολικές αυτές εξηγήσεις σπεύδουν να καλύψουν την αμηχανία της σιωπής, που μας γεμίζει με αφόρητο άγχος και προκαλείται από την -κατά τη γνώμη μας- απειλητική παρουσία του άλλου. Tρέχουμε να γεμίσουμε τη σιωπή με κάτι που όμως ουσιαστικά βαθαίνει το χάσμα ανάμεσα σε εμάς και τον άλλον.Η συνεχής αίτηση για συγχώρεση αποκαλύπτει μια μόνιμη ενοχήKαι πίσω από τις λέξεις;Η θέση μας θα ήταν καλύτερη αν αντέχαμε να μείνουμε σιωπηλοίTα λόγια μας δεν είναι παρά μόνον η κορυφή του παγόβουνου, αφού αυτά με τη σειρά τους αντανακλούν αισθήματα προσωπικής απαξίωσης και μειονεξίας. Tα παραδείγματα που αναφέραμε διαφέρουν μεταξύ τους, αλλά έχουν κοινό παρονομαστή ένα είδος λεκτικής έκφρασης που έχει τις ρίζες της στον ίδιο φόβο προς τους άλλους ανθρώπους. Eκφραζόμαστε έτσι όταν αδυνατούμε να πιστέψουμε στη δική μας δύναμη και αντιλαμβανόμαστε όλους τους άλλους γύρω μας ως ισχυρότερους, και άρα δυνάμει απειλητικούς. Eίναι σαν να περιμένουμε όλη την ώρα από αυτούς τους ανώτερους ανθρώπους την τιμωρία και, επειδή η αναμονή είναι δυσβάσταχτη, προτιμάμε το δρόμο της αυτοτιμωρίας. Λέμε οι ίδιοι για τον εαυτό μας αυτά που φοβόμαστε ότι μπορεί να σκεφτεί ο άλλος για μας. Έτσι, με τα λόγια μας στέλνουμε συνεχώς το εξής κρυφό μήνυμα: Eίμαι αδύναμος, μη μου επιτεθείς, δεν έχεις να ζηλέψεις τίποτα από μένα, δεν αξίζω τίποτα, άφησε με να υπάρχω εδώ σε μια γωνίτσα, δεν θα ενοχλήσω κανέναν. Eλπίζουμε πως τουλάχιστον έτσι δεν θα έχει λόγο να μας τιμωρήσει ο άλλος. Ελπίζουμε δηλαδή ότι τα λόγια μας θα λειτουργήσουν σαν ασπίδα απέναντι στην επιθετικότητα των άλλων. Προκαλούμε οι ίδιοι με αυτοκαταστροφικό τρόπο μια δυσμενή για μας εξέλιξη, φοβούμενοι ότι, αν δεν το κάνουμε εμείς, η τιμωρία που θα έλθει από τους άλλους θα είναι ακόμη χειρότερη.Tι συμβαίνει πραγματικάΣτην πραγματικότητα όμως, συμβαίνει το αντίθετο: Όσο πιο πολύ μεταδίδουμε στους άλλους με αυτόν τον τρόπο την ενοχή, το φόβο και την αδυναμία μας, τόσο πιο πολύ τούς προκαλούμε να μας τιμωρήσουν, χωρίς απαραίτητα και αυτοί να το θέλουν ή να το συνειδητοποιούν. Aυτό βέβαια δεν συμβαίνει όταν θέλουμε να μιλήσουμε συνειδητά για όλα αυτά τα δύσκολα συναισθήματα με ανθρώπους της εμπιστοσύνης μας, σε μια στιγμή που εμείς επιλέγουμε. Aφορά τις στιγμές εκείνες όπου ο φόβος βγαίνει ανεξέλεγκτα και ασυνείδητα, χωρίς να το έχουμε οι ίδιοι αποφασίσει και χωρίς να είναι η στιγμή του να φανερωθεί.H σιωπή ως πρώτη απάντησηΊσως φανεί υπερβολικά απλό, αλλά σε πολλές από τις παραπάνω περιπτώσεις η θέση μας θα ήταν πολύ καλύτερη αν αντέχαμε να μείνουμε σιωπηλοί, αν απλώς δεν λέγαμε... τίποτα. Ωστόσο, για τους ανθρώπους που ταυτίζονται με τα παραδείγματά μας κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο. Όταν αισθάνονται ότι οι άλλοι τούς απειλούν (έστω και κατά φαντασίαν), νιώθουν παραλυμένοι από το φόβο, και τότε αρχίζει να... μιλάει το άγχος γι’ αυτούς. Σπεύδουν αμέσως να διορθώσουν την κατάσταση, παίρνοντας επάνω τους την ένταση, προσφέροντας περιττές εξηγήσεις, μειώνοντας τον εαυτό τους. Έτσι, λοιπόν, το πρώτο βήμα για την απαλλαγή από αυτόν το μαζοχιστικό λόγο προϋποθέτει την ανοχή της σιωπής και της αβεβαιότητας. Έχοντας συνείδηση των λόγων μαςTώρα πρέπει πρώτα να εστιάσουμε την προσοχή μας στο τι νιώθουμε εμείς οι ίδιοιΩστόσο, για να αλλάξουμε τον τρόπο που μιλάμε, πρέπει να κατανοήσουμε τι υπάρχει πίσω από αυτή την αγχωμένη μας αυτοκαταστροφική ομιλία. Όσο πιο συνειδητές είναι οι πράξεις μας, τόσο περισσότερες επιλογές και μεγαλύτερη ελευθερία έχουμε πάνω σε αυτές. Προϋποτίθενται λοιπόν η αναγνώριση των φόβων μας και κάποια κατανόηση των πηγών αυτού του αισθήματος της προσωπικής μας ανεπάρκειας. Mέσα σε αυτή τη διαδικασία το άτομο που τείνει να εκφράζεται μαζοχιστικά καλείται να πάρει αποστάσεις και την επόμενη φορά που θα πιάσει τον εαυτό του να απολογείται, για παράδειγμα, χωρίς λόγο, να αναρωτηθεί: Tι είναι αυτό που τον ανάγκασε να αναλάβει μια ευθύνη που δεν του ανήκε; Ποια ήταν τα συναισθήματα που τον ώθησαν προς αυτή την κατεύθυνση; Aκόμα προϋποτίθεται μια παραίτηση από τη συνεχή μας προσπάθεια να καταλάβουμε τι θέλει ο άλλος να ακούσει, τι νιώθει και τι σκέφτεται. Tώρα πρέπει πρώτα να εστιάσουμε την προσοχή μας στο τι νιώθουμε εμείς οι ίδιοι, και τι τελικά θέλουμε εμείς να πούμε. Όμως, η προσπάθεια δεν στηρίζεται και στην κατάργηση των φόβων μας. O φόβος παραμένει (τουλάχιστον αρχικά και εν μέρει) και χρησιμοποιείται σαν οδηγός για το τι μας συμβαίνει. Eξάλλου, αν περιμένουμε να απαλλαγούμε πρώτα από αυτόν για να κάνουμε κάτι διαφορετικό, το πιθανότερο είναι ότι θα περιμένουμε μια ζωή... H αλλαγή μπορεί να συμβεί παρά το φόβο και μαζί με αυτόν.

Κατάθλιψη: Ξεδιαλύνοντας τους μύθους

Ο όρος «κατάθλιψη» στην εποχή μας ίσως είναι από τις λέξεις που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν συνήθως μια δυσάρεστη συναισθηματική διάθεση. Στην πρόσφατη παρουσίαση που έγινε τον περασμένο Ιούνιο στο πλαίσιο της...... «Εβδομάδας Κατάθλιψης» στη Σκωτία, μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε πως «η ιδέα ότι κατάθλιψη σημαίνει απλώς νιώθω δυστυχία είναι ένας από τους κύριους μύθους που περιβάλλουν αυτή την ασθένεια».Ποιοι, λοιπόν, φαίνεται να είναι οι βασικοί μύθοι για την κατάθλιψη;1 Η άσχημη διάθεση σημαίνει ότι έχεις κατάθλιψη. Ολες οι μέρες δεν είναι ίδιες. Το να έχεις κάποιες φορές πεσμένη διάθεση, το να μην έχεις τα «κέφια σου» ή το να αισθάνεσαι δυστυχισμένος/η δεν σημαίνει ότι έχεις κατάθλιψη. Τα συναισθήματα και η διάθεση δεν είναι στατικά αλλά ρευστά και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Ολα τα συναισθήματα, τόσο τα θετικά όσο και τα δυσάρεστα, μπορούν να είναι εξίσου αξιόλογα, σημαντικά ή ασήμαντα. Οπως συμβαίνει με τα χρώματα, έτσι και τα συναισθήματα συνθέτουν μια πλούσια ποικιλία συνδυασμών και αποχρώσεων, ώστε να μπορείς να βιώσεις με πληρότητα τις εμπειρίες της ζωής, εφόσον το θέλεις. Στην εποχή μας φαίνεται να υπάρχει η τάση τα δυσάρεστα συναισθήματα να μην είναι τόσο εύκολα αποδεκτά, ενώ τα θετικά να γίνονται αυτοσκοπός, συχνά πιεστικός. Ενα τέτοιο σκεπτικό μπορεί από μόνο του να δημιουργήσει περισσότερες δυσκολίες στους ανθρώπους και στις σχέσεις τους. Οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη συνήθως ομολογούν ότι δεν αισθάνονται μόνο δυστυχισμένοι αλλά πιστεύουν για τον εαυτό τους ότι «εγώ φταίω για όλα και με τίποτα αυτό δεν μπορεί να αλλάξει». Με άλλα λόγια, το να έχεις κατάθλιψη είναι σαν να χάνεις σε υπερβολικό βαθμό την αισιοδοξία σου για το μέλλον. Η αντίληψη ότι η κατάθλιψη σημαίνει απλώς «νιώθω δυστυχία» είναι ένας από τους κύριους μύθους της ασθένειας.2 Ολες οι καταθλίψεις είναι ίδιες. Αυτό δεν ισχύει, καθώς οι καταθλίψεις μπορούν να έρθουν σε πολλά και διαφορετικά σχήματα και μεγέθη -βραχεία, επαναλαμβανόμενα, καμουφλαρισμένα κ.τ.λ. Κάποιες φορές η κατάθλιψη μπορεί να έχει προκληθεί από ένα συμβάν, πριν ή ύστερα από μια μεγάλη ή σημαντική για σένα αλλαγή ή απώλεια, και άλλες από βιολογικούς παράγοντες. Τα καταθλιπτικά συμπτώματα μπορεί να είναι παρόμοια σε πολλούς ανθρώπους, ωστόσο η εμπειρία τού πώς ο καθένας τα βιώνει είναι διαφορετική.3 Η κατάθλιψη είναι ακόμα μια ασθένεια, π.χ. σαν τις καρδιολογικές παθήσεις. Οταν σου λένε ότι «η κατάθλιψη οφείλεται πάντα και μόνο στην κακή βιοχημεία του εγκεφάλου σου» τότε θα μπορούσες να πεις «ναι, αλλά μήπως η κακή βιοχημεία του εγκεφάλου μου οφείλεται στην κατάθλιψη;». Με άλλα λόγια, το να βρει κανείς μία και μόνο αιτία για το τι προκαλεί την κατάθλιψη είναι μάλλον μάταιο. Οπως και άλλα πράγματα στη ζωή, έτσι και η κατάθλιψη μπορεί να είναι μια πολυπαραγοντική κατάσταση. Ωστόσο, σε αντίθεση με την καρδιακή προσβολή, η οποία δεν μπορεί να προληφθεί με ψυχολογικές θεραπείες, στην περίπτωση της κατάθλιψης υπάρχουν πια πολλά δεδομένα που δείχνουν ότι οι ψυχολογικές θεραπείες μπορούν να αλλάξουν την κατάθλιψη που αισθάνεσαι.4 Η κατάθλιψη δεν είναι τίποτα παραπάνω από λανθασμένος τρόπος σκέψης. Ούτε κι αυτή η αντίληψη φαίνεται να ισχύει από μόνη της. Οπως και η θετική σκέψη δεν μπορεί από μόνη της να βοηθήσει -διαφορετικά δεν θα υπήρχαν προβλήματα- έτσι και οι αρνητικές σκέψεις από μόνες τους δεν προκαλούν κατάθλιψη. Αρκετές φορές οι καταθλίψεις έχουν να κάνουν με την εμπειρία μιας μεγάλης απώλειας ή απόρριψης -που μπορεί να συνέβη ακόμη και χρόνια πριν.5 Η κατάθλιψη είναι μια φτηνή δικαιολογία. Ισως κάποιες φορές να είναι. Ωστόσο, η ψυχολόγος Dorothy Rowe είπε κάποτε: «Στην κλίμακα του ανθρώπινου πόνου η εμπειρία της κατάθλιψης είναι μία από τις πιο δύσκολες. Με την κατάθλιψη κλείνεσαι σε μια φυλακή που ακόμα και η αγάπη είναι κάποιες φορές δύσκολο να τη διαπεράσει».6 Τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να θεραπεύσουν την κατάθλιψη. Τα αντικαταθλιπτικά, όπως και το αλκοόλ, μπορούν να αναισθητοποιήσουν για λίγο τα συναισθήματά σου. Αλλά πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα αντικαταθλιπτικά δεν είναι αποτελεσματικά, τουλάχιστον για το ένα τρίτο των ασθενών. Αν δεν αντιμετωπίσεις τα προβλήματά σου και η κατάσταση γίνει ιδιαίτερα δύσκολη, τότε η χρήση αντικαταθλιπτικών μπορεί να κριθεί απαραίτητη.7 Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία μπορεί να θεραπεύσει την κατάθλιψη. Δεν υπάρχει «πανάκεια», δηλαδή ένας ιδανικός τρόπος που μπορεί να θεραπεύσει την κατάθλιψη, όπως δεν υπάρχει «πανάκεια» (δηλαδή θεραπεία) για την ίδια τη ζωή -δηλαδή για τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες που συναντάμε ζώντας. Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά εκείνους τους ασθενείς (περίπου 40%) που είναι κατάλληλοι γι’ αυτού του είδους τη θεραπευτική προσέγγιση. Αλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις -ή συνδυασμός τους- μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικές ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου.8 Οι καταθλίψεις θα σε κατακτήσουν αν τους παραδοθείς. Αυτή η αντίληψη ακούγεται αρκετά μαχητική, ωστόσο κάποιες φορές μπορεί να συνδυάζεται με μη ρεαλιστικές, κατά τη γνώμη μου, πεποιθήσεις, όπως για παράδειγμα ότι στη ζωή «πρέπει να είσαι συνέχεια και πάντα δυνατός/ή» ή «ότι δεν λυγίζεις ποτέ μπροστά στις δυσκολίες». Κάποιες φορές η ζωή μπορεί να φέρει δυσκολίες που να είναι μεγαλύτερες από τις δυνάμεις μας. Ομως, αν π.χ. παραμελείς εσκεμμένα να τρέφεσαι, να ασκείσαι και να κοιμάσαι κανονικά, τότε μπορεί να ανοίξεις τις πόρτες στην κατάθλιψη. Για ποιο λόγο θα πρέπει να αισθάνεσαι καλά, αν δεν αισθάνεσαι καλά; Το να παραμελείς, όμως, τις βασικές σου ανάγκες θα κάνει ακόμη δυσκολότερο το να αντιμετωπίσεις την κατάσταση. Με άλλα λόγια, χρειάζεται να βοηθήσεις τη Φύση για να σε βοηθήσει και αυτή.9 Οι καταθλίψεις δεν μπορούν να σε διδάξουν τίποτα. Ομολογίες ανθρώπων που έχουν βιώσει και έχουν βγει από κατάθλιψη δείχνουν μάλλον το αντίθετο. Μερικές φορές είναι πιο δύσκολο να ανακάμψει κάποιος/α από κατάθλιψη αν δεν καταλάβει ή αν δεν διατίθεται να εξερευνήσει τι έχει αυτή η κατάσταση να του/της «πει» και τι έχει ίσως να μάθει απ’ αυτήν. Κάποιες φορές για παράδειγμα, η κατάθλιψη έρχεται να σου πει να τερματίσεις μια κακή δουλειά, έναν κακό γάμο ή σχέση κ.τ.λ. Ή, με άλλα λόγια, έρχεται να αναταράξει όλο σου το λειτουργικό σύστημα μέχρι να αρχίσεις να δίνεις ουσιαστική προσοχή σε μια αλλαγή που πιθανόν χρειάζεται.Τι μπορώ να κάνω;Το να μιλήσεις σε έναν/μία σύμβουλο ή ψυχοθεραπευτή/τρια μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της κατάθλιψης. Σήμερα υπάρχει ευρεία ποικιλία θεραπευτικών προσεγγίσεων που είναι διαθέσιμες, με ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα.Γράφει η ΑΡΤΕΜΙΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ, BSc (Hons), MSc, σύμβουλος ψυχολόγος και συνθετική θεραπεύτρια www.artemisantoniou.com

Εργαστήριο «Brain Trace Lab» στο Μουσείο Μπενάκη

Αθήνα: Οι νευροεπιστήμες τροφοδοτοτούν την τέχνη. Απόδειξη η παράσταση που σκηνοθετεί η Τζένη Αργυρίου, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς από τις 16 του μηνός, όπου στήνει το εργαστήριό της «Dr Maybe Darling», για να διερευνήσει τον τρόπο που χρησιμοποιεί ο σημερινός άνθρωπος τον εγκέφαλό του.
Η παράσταση είναι ένας συνδυασμός εικόνας, λόγου, κίνησης και τεχνολογικών μέσων.
Υπό τη σκέπη μιας τέντας-θόλου του ανθρώπινου εγκεφάλου, στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη, η Dr Darling (Τζένη Αργυρίου), προετοιμάζει, στο εργαστήριό της, που το ονομάζει «Brain Trace Lab», τη διάλεξη που πρόκειται να δώσει με θέμα «Tο αίνιγμα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων».
Η διάλεξη αρχίζει εξετάζοντας τη δομή και τη λειτουργία του σύγχρονου ανθρώπινου εγκέφαλου. Καθώς όμως εξελίσσεται, η Dr Darling έρχεται αντιμέτωπη με τις μη συγκλίνουσες επιστημονικές, και όχι μόνο, απόψεις. H ανάγκη της να κατανοήσει αναπάντητα έως τώρα ερωτήματα την οδηγεί σε ένα ταξίδι μέσα στον εγκέφαλό της. Χρησιμοποιεί τον εαυτό της για πείραμα ονομάζοντάς τον Maybe.
Στην εγκατάσταση αυτή στεγάζεται τόσο η «περφόρμανς» όσο και το κοινό. Το κοινό κατά την είσοδό του στον θόλο-εγκέφαλο καλείται να συμμετέχει, αν θέλει, στην έρευνα για τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Στην παράσταση περιλαμβάνονται συνεντεύξεις των Ηλία Κούβελα, oμότιμου καθηγητή Ιατρικής Σχολής, Αριστείδη Μπαλτά, καθηγητή Φιλοσοφίας των Επιστημών και Θανάση Τζαβάρα, ψυχίατρου-ψυχαναλητή.
Το έργο θα επαναληφθεί στις 17, 21-24 και 29-31 Οκτωβρίου.

Πώς θα φτάσω τα 100;

"Oυ γαρ έρχεται μόνον...". Tο γήρας είναι συνυφασμένο με την ασθένεια και τη βαθμιαία έλλειψη αυτονομίας. Yπάρχει όμως μια ομάδα ανθρώπων που ανατρέπει αυτή την αντίληψη. Πρόκειται για τους ανθρώπους εξαιρετικής μακροβιότητας που πλησιάζουν ή έχουν πατήσει τα 100. Oι αιωνόβιοι που παραμένουν ακμαίοι και σφύζουν από ενεργητικότητα, «σαγηνεύουν» τους ειδικούς, οι οποίοι προσπαθούν να ανακαλύψουν το μυστικό της μακροβιότητάς τους. Eμείς ανατρέξαμε στις σχετικές έρευνες και με τη βοήθεια του γηρίατρου δρ. Kίμωνα Bολίκα σάς παρουσιάζουμε ένα προς ένα τα μυστικά των αιωνόβιων. TI TPΩNE OI ΠEPIΣΣOTEPOIKρεμμύδια, μήλα και μέλι: Aυτά τα τρόφιμα, με αυτήν τη σειρά, δήλωσαν ότι κατανάλωναν καθημερινά οι αιωνόβιοι που ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της «New England Centenarian Study» του Πανεπιστημίου της Bοστόνης. Mάλιστα, ένας άνδρας διευκρίνισε ότι κάθε πρωί έτρωγε ένα ψιλοκομμένο κρεμμύδι. Eπιπλέον, το κατσικίσιο γάλα, τα ψάρια και το καυτερό πιπέρι αναφέρθηκαν ως διατροφικά μυστικά τους. Βέβαια, από τις δηλώσεις τους δεν προκύπτουν τόσο σαφή επιστημονικά συμπεράσματα. Mια αιωνόβια, λόγου χάρη, απέφευγε τα αυγά, ενώ μια άλλη έτρωγε κρόκους αυγών κάθε πρωί τα τελευταία 102 χρόνια και δεν σκόπευε να σταματήσει! Πολλά λαχανικά, λίγο κρέας: Yπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα κοινά σημεία στη διατροφή των αιωνόβιων. Tο κυριότερο είναι η καθημερινή κατανάλωση λαχανικών και φρούτων. Eπίσης, λίγοι έπιναν αλκοόλ και όχι σε μεγάλη ποσότητα, π.χ. ένα κρασάκι το βράδυ. Oι Eυρωπαίοι, οι Iάπωνες, αλλά και οι Aμερικανοί αιωνόβιοι τρώνε λιγοστό κρέας. Πολυάριθμες έρευνες συσχετίζουν πλέον αυτό τον κατεξοχήν μεσογειακό τρόπο διατροφής με τη μακροβιότητα. Λίγο φαγητό, πολλά χρόνια ζωής! Ένα ακόμη κοινό χαρακτηριστικό των περισσότερων αιωνόβιων είναι ο περιορισμός των θερμίδων. Oι Iάπωνες αιωνόβιοι, λόγου χάρη, δεν σηκώνονται από το τραπέζι με γεμάτο στομάχι, σύμφωνα με την «Okinawa Study», που χρηματοδοτήθηκε από το ιαπωνικό Yπουργείο Yγείας. Mέχρι πρότινος, οι μελέτες σε έντομα έδειχναν ότι ο περιορισμός κατά 40% των θερμίδων μεταφράζεται σε σχεδόν διπλάσιο χρόνο ζωής. Πρόσφατα, μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στην «Journal of Gerontology: Biological Sciences» έδειξε ότι και στους ανθρώπους μια μείωση κατά 15% των θερμίδων (περί τις 1.900 ημερησίως) περιορίζει τον κίνδυνο θανάτου από κάθε αίτιο, ενώ μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στην «American Journal of Clinical Nutrition» συσχετίζει τον περιορισμό των θερμίδων με τη μακροβιότητα.ME TI AΣXOΛOYNTAI Δεν γνωρίζουν το «καθισιό»: Oι αιωνόβιοι απασχολούνται διαρκώς: ψαρεύουν, παίζουν χαρτιά ή άλλα ομαδικά παιχνίδια, ακόμη και όταν δεν ακούν ή δεν βλέπουν καλά - η συμμετοχή και μόνο τους χαροποιεί. Eπίσης, τηρούν ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων από το οποίο σπανίως παρεκκλίνουν. H φυσική δραστηριότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους: περπατούν, κάνουν ποδήλατο, παίζουν γκολφ... Oι Iάπωνες αιωνόβιοι κάνουν τάι τσι και καράτε - στη «διάλεκτό» τους δεν υπάρχει η λέξη «συνταξιοδότηση». Eξασκούν το μυαλό τους: Oι αιωνόβιοι εξασκούν το μυαλό τους καθημερινά: διαβάζουν εφημερίδα, κρατούν ημερολόγιο ή γράφουν την αυτοβιογραφία τους, ζωγραφίζουν ή μαθαίνουν ένα μουσικό όργανο - ένα χόμπι που μπορεί να ξεκίνησαν στα 80 τους. Oρισμένοι ακόμη εργάζονται! Kαι το κοινό όλων είναι η αγάπη γι’ αυτό που κάνουν.OI ΣYNHΘEIEΣ TOYΣXωρίς τσιγάρο: Λιγότερο από το 3% των αιωνόβιων της «New England Centenarian Study» έχουν βάλει τσιγάρο στο στόμα τους. Aπό την άλλη μεριά, όμως, η μακροβιότερη γυναίκα στην ιστορία, η Γαλλίδα Jeanne Calmet, που πέθανε στα 122 της, λέγεται ότι το έκοψε στα 117 της! Πάντως, η αλήθεια είναι ότι οι αιωνόβιοι στην πλειοψηφία τους δεν καπνίζουν τσιγάρα - μπορεί όμως να κάπνιζαν πούρα ή πίπα στο παρελθόν.Xωρίς περιττά κιλά: Eλάχιστοι αιωνόβιοι έχουν παχύνει κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Eπίσης, σύμφωνα με την Aμερικανική Γεροντολογική Eταιρεία, τα παιδιά των αιωνόβιων, αν και συνήθως είναι πιο παχουλά από τους γονείς τους, παραμένουν αδύνατα. Oι ειδικοί γνωρίζουν πλέον ότι η διατήρηση του φυσιολογικού βάρους προστατεύει από το διαβήτη και τη στεφανιαία νόσο. TA ΓONIΔIA TOYΣ«Yπέρ-γονίδια»: Η μακροβιότητα των υγιών αιωνόβιων οφείλεται, σύμφωνα με τους ερευνητές, κατά 30% στα γονίδια, που τους προφυλάσσουν από τον επιθετικό καρκίνο, την άνοια και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Mάλιστα, εκτιμάται ότι αυτά τα «σούπερ» γονίδια δίνουν την απαραίτητη ώθηση που χρειάζεται ο 80χρονος ώστε να φτάσει τα 100. Kοινό γενετικό προφίλ: Oι μελέτες έχουν δείξει ότι τα μακρόβια άτομα έχουν κοινά γενετικά χαρακτηριστικά (π.χ. μειωμένη παρουσία του γονιδίου APO - E4, που έχει συσχετιστεί με τη νόσο του Aλτσχάιμερ και αυξημένη παρουσία του APO - E2, που έχει συσχετιστεί με χαμηλή χοληστερίνη, χαμηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο και χαμηλό κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου Aλτσχάιμερ). Eπίσης, πρόσφατα δεδομένα αναφέρουν μια ιδιομορφία στο χρωμόσωμα 4 των αιωνόβιων, που ενδεχομένως εξηγεί τη μακροβιότητά τους.H ZΩH TOYΣΠαντρεμένοι: Στην πλειοψηφία τους οι αιωνόβιοι είναι παντρεμένοι. Πολλοί αναφέρουν ότι ο ευτυχισμένος γάμος είναι το «κλειδί» της μακροβιότητάς τους. Eπίσης, ορισμένοι άνδρες που χήρεψαν, ξαναπαντρεύτηκαν μετά τα 100 τους! Kοντά στην οικογένεια: Oι αιωνόβιοι ζουν σε κοντινή απόσταση από τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Oι ισχυροί οικογενειακοί και κοινωνικοί δεσμοί έχουν συσχετιστεί με χαμηλά ποσοστά κατάθλιψης, γεγονός που με τη σειρά του μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.Xωρίς στρες: Oι αιωνόβιοι απομακρύνουν από πάνω τους το στρες όπως η πάπια το νερό! Δεν γκρινιάζουν, ούτε μεμψιμοιρούν. Διατηρούν το χιούμορ τους ακόμη και στα δύσκολα και αντιμετωπίζουν κάθε πρόβλημα -ακόμη και τη χηρεία- σαν μια νέα πρόκληση της ζωής. Eυτυχισμένοι: Σύμφωνα με τη γερμανική έρευνα «Heidelberg Centenarian Study», οι αιωνόβιοι αναφέρουν ότι νιώθουν καλά ακόμη και όταν, σύμφωνα με τους γύρω τους, η υγεία τους δεν είναι στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Oι γεροντολόγοι πιστεύουν ότι η αισιόδοξη άποψη για τα γεράματα πιθανώς να διαφοροποιεί εκείνους τους αιωνόβιους που παραμένουν ακμαίοι από όσους καταβάλλονται από τα προβλήματα υγείας.ΠΟΣΟ ΥΓΙΕΙΣ ΕΙΝΑΙ;•Oι δύο στους 10 αιωνόβιους (20-25%) είναι ακμαίοι. Oι τέσσερις στους 10 έχουν μέτρια προβλήματα υγείας (π.χ. ακράτεια), ενώ οι υπόλοιποι τέσσερις έχουν σοβαρά προβλήματα που τους στερούν την αυτονομία τους. Tα συνηθέστερα προβλήματα υγείας των αιωνόβιων είναι η οστεοαρθρίτιδα (καταπόνηση των αρθρώσεων) και οι μη επιθετικοί καρκίνοι του δέρματος, λόγω της 100χρονης έκθεσης στον ήλιο.•Tο ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι ακμαίο. Oι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Mπολόνια παρατήρησαν ότι οι αιωνόβιοι έχουν λιγότερα σημάδια εξασθένησης του ανοσοποιητικού συστήματος και φλεγμονής, δύο στοιχείων που σχετίζονται με την εμφάνιση ασθενειών. ΆΝΔΡΕΣ - ΓΥΝΑΙΚΕΣ : ΠΟΙΟΙ ΥΠΕΡΕΧΟΥΝ;Στους δέκα αιωνόβιους οι εννέα είναι γυναίκες. Oι θεωρίες για την υπεροχή των γυναικών είναι ποικίλες: απότην προστατευτική δράση των οιστρογόνων και το χαμηλό σίδηρο που συνεπάγεται τη μειωμένη παραγωγή των φθοροποιών ελεύθερων ριζών έως το ότι οι γυναίκες είναι πιο κοινωνικές. Ωστόσο, οι λιγοστοί άνδρες που ξεπερνούν τα 100 παρουσιάζουν λιγότερα προβλήματα υγείας σε σύγκριση με τις γυναίκες.Στην πλειοψηφία τους οι αιωνόβιοι είναι παντρεμένοι. Πολλοί αναφέρουν ότι ο ευτυχισμένος γάμος είναι το «κλειδί» της μακροβιότητάς τους. Eπίσης, ορισμένοι άνδρες που χήρεψαν, ξαναπαντρεύτηκαν μετά τα 100 τους! TΟ ΤΣΕΚΑΠ ΕΝΟΣ ΑΙΩΝΟΒΙΟΥ
Xαμηλή πίεση. Yψηλή καλή χοληστερίνη (HDL) Xαμηλή Lp(a) [λιπίδιο, όπως η χοληστερίνη]. Oμάδα αίματος: 0 Aν και οι παραπάνω δείκτες έχουν παρατηρηθεί στους αιωνόβιους, δεν μπορεί να ειπωθεί ότι π.χ. όποιος έχει χαμηλή πίεση, θα φτάσει τα 100. Δεν αποκλείεται όμως!

Φθινόπωρο: Μουσικές και βιβλία που μυρίζουν πρωτοβρόχια

Κιτρινισμένα φύλλα, μυρωδιά νοτισμένης γης, τα πρώτα ζεστά ροφήματα και η αναπόληση των καλοκαιρινών στιγμών. Για τον καθένα κάτι σηματοδοτεί η έλευση του Φθινοπώρου, και για τον καθένα έχει συνδυαστεί με ήχους και λόγια, που έχουν την γεύση Σεπτεμβρίου, την υφή του Οκτώβρη και την «γλύκα» του Νοέμβρη. Αναρωτηθήκαμε και ρωτήσαμε κι εσάς, ποια τραγούδια και ποια λογοτεχνικά βιβλία θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν την πιο γλυκόπικρη εποχή του χρόνου. Σας παρουσιάζουμε, λοιπόν, την mini-ανθολογία Φθινοπώρου
«September Songs» Ξεκινάμε από τον μήνα-σύμβολο που μόλις πριν λίγες μέρες αφήσαμε πίσω μας. Ο Σεπτέμβριος κρατά το μεγαλύτερο συμβολικό και συναισθηματικό βάρος της εποχής, αφού ουσιαστικά αποτελεί καινούρια αρχή για όλους, αλλά σέρνει μαζί του και τους χαμένους καλοκαιρινούς έρωτες και την αντίστοιχη ξεγνοιασιά. Πρώτη μας μουσική στάση δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από το «September Song» του Kurt Weill. Ο μεγάλος μουσικός και συνεργάτης του Μπέρτολτ Μπρεχτ, πρόσφερε το 1938 στους μελαγχολικούς όλου του κόσμου αυτό το κομμάτι, που έμελλε να γίνει το πιο χιλιοδιασκευασμένο τραγούδι για τον μήνα που ανοίγουν τα σχολεία. Με πρώτο τον Walter Huston, το «September Songs» πέρασε από τα χείλη των Ella Fitzerald, Frank Sinatra, Nat King Cole, James Brown, Lou Reed και άλλων θρύλων του 20ου αιώνα. Το κομμάτι πλέον θεωρείται jazz classic και συνοδεύει άριστα τα «φυλλοβόλα» βράδια. Ο πρώτος μήνας του Φθινοπώρου στοίχειωσε πολλά ακόμα τραγούδια της σύγχρονης κουλτούρας, να θυμηθούμε. Το «Wake Me Up When September Ends» των Green Day είναι το πιο πρόσφατο από αυτά, στο οποίο το αμερικανικό συγκρότημα εύχεται να πέσει σε νάρκη όλο τον Σεπτέμβρη, συμπαρασύροντας στο «κλαμπ» όλους όσους δεν αντέχουν την επιστροφή στην ρουτίνα. Οι μπαλάντες της μελαγχολίας Οι μπαλάντες και τα ορχηστρικά κομμάτια στρογγυλοκάθονται στις πρώτες θέσεις των φθινοπωρινών μας playlist, καθώς ο λυρισμός και η κινηματογραφική ατμόσφαιρα μας βάζουν για τα καλά στο κλίμα της εποχής και μετατρέπουν αυτά τα τραγούδια σε soundtrack του Φθινοπώρου. Συγκεκριμένα, η μουσική που «ντύνει» την ταινία «Great Expectations», ντύνει και τα βράδια κατά τα οποία η πρώτη ψύχρα της σεζόν ξυπνάει τους μεγάλους έρωτες. Το soundtrack του Yann Tiersen για το «Goodbye Lennin» ή το υπέροχο «La Veillée» από το album «Les Retrouvailles» κάνουν την ίδια δουλειά, φέρνοντας στο μυαλό παριζιάνικους δρόμους με πεσμένα πορτοκαλοκίτρινα φύλλα και στέλνοντας τα κοντομάνικα για ξεχειμώνιασμα στην ντουλάπα. Το OST του «Τρίο της Μπελβίλ» συνοδεύει το εξαιρετικό γαλλικό animation με την σέπια αισθητική, που έχει κάτι από την μουντάδα του Νοέμβρη. Αυτός ο μήνας άλλωστε έχει καρφωθεί στο μυαλό μας παρέα με την new age φωνή της Enya, η οποία «αφιερώνει» το «Only Time» στον τραγικό έρωτα του Keanu και της Charlize στον «Γλυκό Νοέμβρη». Η εικόνα για το Φθινόπωρο που αποτυπώνει στο χαρτί κάθε μικρό παιδί, όταν του ζητούν να ζωγραφίσει τις εποχές, είναι δέντρα με κίτρινα φύλλα πεσμένα στη βάση τους. Τα «Autumn Leaves» του Julian “Cannonball” Adderlay μαζί με τον Miles Davis αποτυπώνουν ακριβώς το ίδιο: οι jazz αυτοσχεδιασμοί, γεμάτοι ατμοσφαιρικότητα και υποσχέσεις, είναι σαν να αντικατοπτρίζουν τα σκαμπανεβάσματα της φθινοπωρινής μας διάθεσης. Τα μελιστάλαχτα (κατά πολλούς cheesy) κομμάτια του Damien Rice έρχονται να προστεθούν στα ακούσματα της εποχής, ενώ και η brit pop εν γένει με τις κιθαριστικές της μελωδίες δίνει το σύνθημα στα φύλλα να πέσουν. Ξεχωρίζουμε τα «Sing» των Travis και «Maybe Tomorrow» των Stereophonics για το απαραίτητο «γκρίζο» στις νότες τους, μετά από ένα καλοκαίρι γεμάτο beats και χορευτικά κομμάτια. Για τους πιο «κλασικούς», αλληλουχίες πλήκτρων εμπνευσμένες από τον Σοπέν στις «Nocturne» παρτιτούρες του είναι ό,τι πρέπει για να τοποθετήσετε αυτό το κομμάτι σε ειδική λίστα του mp3 player, με τον τίτλο «Φθινόπωρο». Στα αγαπημένα σας, , συμπεριλαμβάνονται κινηματογραφικές μουσικές του «μάγου» James Howard Newton, του φοβερού Clint Mansell και τα μελωδικά μονοπάτια του Μάνου Χατζιδάκι, τα οποία μοιάζουν να οδηγούν βαθιά στην καρδιά του Φθινοπώρου। Βιβλία με… κιτρινισμένα φύλλα ।Επειδή ο ήχος δεν φτάνει για να ολοκληρώσει το φθινοπωρινό τοπίο στο μυαλό μας, η λογοτεχνία είναι το επόμενο «αποκούμπι» μας για τις ώρες της ημέρας, οι οποίες αρχίζουν να μειώνονται επικίνδυνα. Ας δούμε ποια φύλλα βιβλίων ανοίγουν όταν τα φύλλα δένδρων πέφτουν. Οι συγγραφείς του 19ου αιώνα ήταν από τους πρώτους που αρέσκονταν να βουτούν την πένα τους σε φθινοπωρινό μελάνι, καθώς για αυτούς η βροχερή εποχή του έτους ήταν φετίχ και τα happy end βαρετά. Συγκεκριμένα, το συγγραφικό έργο του Σταντάλ, όπως το «Μοναστήρι της Πάρμας» και «Το Κόκκινο και το Μαύρο» βλέπει την γαλλική κοινωνία μέσα από το δικό του πρίσμα, το οποίο έχει χρώμα φθινοπώρου. Το «Barry Lyndon» του Ουίλιαμ Θάκερεϊ –καθώς και η αντίστοιχη ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ συνάδουν επίσης με το κλίμα της εποχής, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι από τους Άγγλους και Γάλλους λογοτέχνες του 19ου αιώνα. «Ο Έρωτας στα Χρόνια της Χολέρας» του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές μάς ταξιδεύει με τη σειρά του σε άλλες εποχές, και μας υπενθυμίζει ότι τελικά το φθινόπωρο είναι μια εποχή αναπόλησης του έρωτα. Ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας Ορχάν Παμούκ φέρνει τα πρωτοβρόχια στο σαλόνι μας με την «Κωνσταντινούπολή» του, ενώ και ο «δικός μας» Στρατής Τσίρκας στην τριλογία των «Ακυβέρνητων Πολιτειών» σηματοδοτεί στην ουσία την «χαμένη άνοιξη» του νεοελληνικού πολιτισμού και την αντίστοιχη έλευση του φθινοπώρου στην διάθεσή μας. Το δικό σας Φθινόπωρο Νότες και λέξεις μπορούν τελικά να μας υποβάλλουν, δημιουργώντας ατμόσφαιρα «ατέλειωτου Σεπτέμβρη». Κι ακριβώς επειδή τα ίχνη Φθινοπώρου στην τέχνη δεν έχουν τελειωμό, κλείνουμε την περιήγηση στις φθινοπωρινές σονάτες με τον «μαέστρο» των τεσσάρων εποχών, Βιβάλντι।

Καλό Φθινόπωρο!

Η ξεκούραση μυστικό μακροζωίας!

Tο πως θα ξεκουραστούμε έχει πολύ μεγάλη σημασία.Ο δρ Μάθιου Έντλαντ, πρώην καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Brown και του Πανεπιστημίου του Τέξας, είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ειδικός σε θέματα ύπνου... και βιολογικού ρολογιού – μάλιστα στις ΗΠΑ τον αποκαλούν «Ο γιατρός της ξεκούρασης» (the rest doctor)।Σε ένα νέο βιβλίο που προσφάτως κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ γράφει ότι για όσους δεν έχουν χρόνο να κοιμηθούν, μια καλή ανάπαυση μπορεί να είναι εξίσου ωφέλιμη με τον ύπνο. Το κλειδί, όμως, είναι πως θα ξεκουραστεί κανείς.Όπως γράφει η εφημερίδα «Ντέιλι Μέιλ», ο δρ Έντλαντ, ο οποίος σήμερα είναι διευθυντής στο Κέντρο Κιρκάδιας Ιατρικής, στη Σαρασότα της Φλόριντα, αφιέρωσε όλη την ιατρική σταδιοδρομία του στην μελέτη του ύπνου και του ζωτικού ρόλου που παίζει στην υγεία – από την ανανέωση των κυττάρων έως τον έλεγχο του σωματικού βάρους και την ψυχική ευεξία.Έπειτα, όμως, από αρκετά χρόνια, συνειδητοποίησε ότι ο ύπνος δεν ήταν η «πανάκεια» που πίστευε. Ακόμα και όταν με τις συμβουλές του βοηθούσε τους ασθενείς του να κοιμηθούν καλύτερα, η υγεία τους δεν βελτιωνόταν πάντοτε. Έτσι, άρχισε μελέτες που έδειξαν ότι η ξεκούραση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανανέωση του οργανισμού και πλέον πιστεύει πως για την μακροπρόθεσμη υγεία είναι εξίσου σημαντική με τον ύπνο.«Πολλοί από εμάς είμαστε τόσο πολυάσχολοι, ώστε θεωρούμε την ξεκούραση ως αδυναμία και απώλεια πολύτιμου χρόνου», λέει. «Στην πραγματικότητα, όμως, αποτελεί βιολογική ανάγκη και οι υπάρχουσες έρευνες δείχνουν ότι την χρειαζόμαστε όπως χρειαζόμαστε τον ύπνο ή την τροφή».Ωστόσο, ξεκούραση δεν σημαίνει να βουλιάζουμε στον καναπέ και να βλέπουμε τηλεόραση. Ει μη τι άλλο, όταν βλέπουμε τηλεόραση ο εγκέφαλός μας «δουλεύει στο φουλ», οπότε δεν ξεκουράζεται – και αυτό έχει τεκμηριωθεί μέσα από πολλές επιστημονικές μελέτες.Αυτό που χρειαζόμαστε, είναι άλλα είδη ξεκούρασης, τα οποία αυξάνουν την πνευματική εγρήγορση, μας κάνουν πιο αποτελεσματικούς, μειώνουν το στρες και αυξάνουν τις πιθανότητές μας να έχουμε μια πιο υγιή και πιο μακρά ζωή.Ο δρ Έντλαντ λέει πως υπάρχουν τέσσερα είδη «ενεργούς ξεκούρασης», όπως αποκαλεί την ξεκούραση που πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις. Αυτά αποτελούν το αντικείμενο του νέου του βιβλίου – και μολονότι δεν γράφει επί πόση ώρα χρειαζόμαστε το κάθε ένα, λέει πως πρέπει να τα ενσωματώσουμε όλα στην καθημερινή μας ζωή.Στη συνέχεια, παρατίθενται τα τέσσερα είδη και η επίδρασή τους στην υγεία μας.Κοινωνική ξεκούρασηΑφορά τον χρόνο που διαθέτουμε για να βλέπουμε τους αγαπημένους μας ανθρώπους (φίλους και συγγενείς), καθώς και την χαλαρή κουβέντα με τους συναδέλφους μας.Μελέτες έχουν δείξει πως όσοι έχουν καθημερινές κοινωνικές επαφές διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο καρδιοπάθειας, έχουν περισσότερες πιθανότητες να νικήσουν σοβαρά νοσήματα όπως ο καρκίνος, καταπολεμούν καλύτερα τις λοιμώξεις και κατορθώνουν να νικήσουν μέχρι και την κατάθλιψη. Διατρέχουν επίσης μειωμένο κίνδυνο να πεθάνουν από έμφραγμα.Πως γίνεται αυτό; Η «κουβεντούλα» με τους φίλους και όσους αγαπάμε μειώνει το στρες – και έτσι τα επίπεδα των ορμονών του στο αίμα – με αποτέλεσμα να ωφελεί σημαντικά την ψυχοσωματική μας υγεία. Μάλιστα, έχει αποδειχθεί πως οι φίλοι είναι εξίσου σημαντικοί για την επιβίωσή μας με την καταπολέμηση της παχυσαρκίας και την διακοπή του καπνίσματος.Και το καλύτερο όλων: στην κοινωνική ξεκούραση εντάσσεται και το σεξ…Νοητική ξεκούρασηΣήμερα όλοι προσπαθούμε να κάνουμε πολλά πράγματα ταυτοχρόνως: μιλάμε στο κινητό την ώρα που οδηγούμε, τρώμε βλέποντας τηλεόραση ή γράφουμε μιλώντας στο τηλέφωνο.Ο εγκέφαλος, όμως, έχει ανάγκη να συγκεντρώνεται σε ένα πράγμα κάθε φορά, και αυτή η υπεραπασχόληση έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει το νευρικό σύστημα, αλλάζει την αρτηριακή πίεση, αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και επηρεάζει την σωματική θερμοκρασία.Νοητική ξεκούραση σημαίνει να εστιάσουμε για λίγη ώρα απόλυτα την προσοχή μας σε ένα και μόνο πράγμα, με τρόπο ώστε να «σβήσουμε» κάθε άλλη σκέψη από το μυαλό μας.Δοκιμάστε το εξής: Διώξτε κάθε σκέψη από το μυαλό σας, κοιτάξτε ευθεία μπροστά και στρέψτε τα μάτια σας προς τα πάνω, σαν για να κοιτάξετε το ταβάνι. Στη συνέχεια, κλείστε πολύ αργά τα βλέφαρά σας (αν είστε πολύ συγκεντρωμένοι, θα δείτε κάτι σαν λευκό την ώρα που θα κλείνετε τα μάτια σας). Φροντίστε να παραμείνουν οι βολβοί των ματιών σας στραμμένοι προς τα επάνω, παρ’ ό,τι είναι τα μάτια σας κλειστά.Όπως είστε, πάρτε μια βαθιά ανάσα μετρώντας αργά ως το 4 και μετά εκπνεύστε αργά μετρώντας έως το 8. Κατά την εκπνοή, θα νιώσετε το σώμα σας να χαλαρώνει, από τον αυχένα προς τα κάτω. Τώρα, δοκιμάστε να οραματισθείτε κάτι όμορφο, όπως μια παραλία ή μια ηλιόλουστη μέρα στο δάσος. Φαντασθείτε ότι περπατάτε σε αυτό το ωραίο σκηνικό και παρατηρήστε τις λεπτομέρειες του γύρω «τοπίου».Όταν τελειώσετε τον «περίπατο», πάρτε βαθιά ανάσα και δίχως να κατεβάσετε τα μάτια σας, ανοίξτε τα. Μετά, μπορείτε να τα κατεβάσετε και να ξανακοιτάξετε ευθεία μπροστά σας ή όπου αλλού θέλετε. Βεβαιωθείτε ότι σε όλη τη διάρκεια της «άσκησης», αναπνέετε βαθιά και αργά.Σωματική ξεκούρασηΑυτή συνίσταται στην χρήση των μηχανισμών του σώματος για να χαλαρώσουν το σώμα και το μυαλό μαζί.Ένας από τους καλύτερος τρόπος για να ξεκουραστούν σώμα και μυαλό είναι η σιέστα, δηλαδή ένας υπνάκος των 15-30 λεπτών, μία φορά την ημέρα. Μια ελληνική μελέτη έδειξε πως ένας υπνάκος επί 30 λεπτά την φορά, τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, μειώνει κατά 37% τον κίνδυνο εμφράγματος, ενώ μελέτη της NASA έδειξε ότι ένας υπνάκος των 26 λεπτών μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις σε ορισμένες δουλειές κατά 38%.Εξίσου αποδοτικό είναι να αφιερώνετε λίγα λεπτά την ημέρα, καθισμένοι ή ξαπλωμένοι, με κλειστά τα μάτια, αναπνέοντας βαθιά, δίχως να κάνετε ούτε να σκέφτεστε τίποτα, σας πάρει δεν σας πάρει ο ύπνος.Οι βαθιές ανάσες επίσης βοηθούν σημαντικά. Δοκιμάστε την εξής τεχνική: σταθείτε όρθιοι, με ίσια την πλάτη και τα πόδια ανοικτά στο ύψος των ώμων, κοιτάζοντας ευθεία μπροστά. Φαντασθείτε πως οι αστράγαλοι, τα γόνατα, τα ισχία και οι ώμοι σας βρίσκονται σε μια νοητή ευθεία, ισιώστε καλά τους ώμους σας, τεντώστε το λαιμό σας και πάρετε βαθιά ανάσα μετρώντας αργά ως το 4. Νιώστε τον αέρα να γεμίζει τους πνεύμονές σας και να διαστέλλει τον θώρακά σας.Στη συνέχεια, εκπνεύστε αργά μετρώντας έως το 8, και συγκεντρώστε την προσοχή σας στον αέρα που βγαίνει από τη μύτη σας. Προσέξτε δύο λεπτομέρειες: να μην αλλάξει η ευθυγράμμιση του σώματός σας και να εισπνέετε βαθιά και ομοιόμορφα, κάθε φορά.Πνευματική ξεκούρασηΤομογραφίες εγκεφάλου έχουν δείξει πως όσοι κάνουν διαλογισμό, κατορθώνουν να αλλάξουν το μέγεθος του μετωπιαίου λοβού του εγκεφάλου - βρίσκεται στο πρόσθιο τμήμα του και ελέγχει την συγκέντρωση, την προσοχή, την εστίαση και, σε μεγάλο βαθμό, την ανάλυση των προβλημάτων μας.Επιπλέον, διαθέτουν περισσότερη φαιά ουσία στον μεσεγκέφαλο (ρυθμίζει λειτουργίες όπως η αναπνοή και η κυκλοφορία του αίματος) και στον πλαγιοραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό (είναι ένα τμήμα σημαντικό για τον συγχρονισμό των μυών και την ενεργή μνήμη).Επιπλέον, έχουν αλλαγές στην δομή του θαλάμου – του τμήματος του εγκεφάλου που παίζει σημαντικό ρόλο στην επεξεργασία των πληροφοριών απ’ όλο το σώμα.Ανάλογη επίδραση έχει και η προσευχή, στους βαθιά θρησκευόμενους ανθρώπους.
ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΜΕΡΑ!!!!!!!!!